Freisinger Amtsbücher

Liber censualium des Freisinger Domkapitels - Marginalien

Aus Freisinger Amtsbücher
Wechseln zu: Navigation, Suche
Liber censualium: fol.27v mit der ältesten datierten Marginalie (1242).

Liber censualium: fol.27v mit der ältesten datierten Marginalie (1242).

SignaturSignature BayHStA Hochstift Freising Archiv 4
DatierungDate 1187
OrtPlace Freising
DigitalisatDigital copy bavarikon

Der Basistext des Liber censualium (LC) wurde auf den Seiten 2-11, 12-25v, 27-30v, 31v und 34r-v durch Marginalien ergänzt, die von unterschiedlichen Händen geschrieben sind. Es handelt sich dabei überwiegend um Eintragungen von Namenreihen späterer Freisinger Zensualen, durch welche der Besitzstand aktualisiert werden sollte.

Allerdings wurden hierbei auch einige Traditionsnotizen auf den unteren Blatträndern nachgetragen, die im Haupttext nicht erfasst sind. Diese Traditionsnotizen sind im Gegensatz zu den Namenreihen teilweise datiert: die älteste auf das Jahr 1242 (f. 27v, TF 1801), die jüngste auf das Jahr 1264 (f. 13v, TF 1811). Diese Datierungen dienten Theodor Bitterauf als Eckdaten für die chronologische Einordnung der Namenreihen und der undatierten Traditionsnotizen, die er unter der Nummer 1802 (TF 1802) nach Folioangaben summarisch ediert hat; in diesen Texten finden sich aber keine Datierungen. Die auf den unteren Blatträndern des LC verschriftlichten, datierten Traditionsnotizen hat Bitterauf selektiert und entsprechend dem damals üblichen Schema der chronologischen Reihung gesondert, ohne Bezug zum Kontext ediert.

Zwischen dem Haupttext des LC und den Marginalien ergibt sich nur teilweise ein inhaltlicher Bezug.

Häufig wurde der Platz ausgefüllt in der Absicht, einen Kleintext in das Kompendium zu inserieren. Dies wird deutlich an den auf den unteren Blatträndern Seiten übergreifend verschriftlichten Texten: auf f. 3v-4, f. 5v-6, f. 21v-22, f. 22v-23.

Adelheid Krah (IÖG, Universität Wien)


The base text of the Liber censualium (LC) was supplemented on pages 2-11, 12-25v, 27-30v, 31v and 34r-v with marginalia, which were composed by different hands. This base text is comprised mainly of rows of the names of later Freising Zensualen (rent-paying dependents), the status of whose property was supposed to be updated. In addition, some donation notices, which were not included in the main text, were entered on the lower margin of the pages. These donation notices, by contrast with the rows of names, are partly dated, the oldest of which dates to 1242 (f. 27v, TF 1801) and the youngest to 1264 (f. 13v, TF 1811). For Theodor Bitterauf, these dates served as the termini for establishing the chonological range of the names and the undated donation notices, which he had edited summarily according to particulars in the folios under the number 1802 (TF 1802). However, no dates are to be found in these entries. Bitterauf selected and differentiated the dated donation notices written on the lower margins of the LC according to the schema of chronological sequencing usual at that time, thus editing them without regard to context.

Internal links between the main text of the LC and the marginalia arise only occasionally. Frequently the space was filled out with the intention to add a small text into the compendium. This becomes clear in the entries made on the lower margins of pages, on f. 3v-4, f. 5v-6, f. 21v-22 and f. 22v-23.

Adelheid Krah (IÖG, Universität Wien)

Translated by Hans Hummer (Wayne State University)

Transkription erstellt von Adelheid Krah unter Mitarbeit von Hans Hummer und Julia Langmeier

English translation not available


1. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 2

fol. 2

Notum sit omnibus Christi fidelibus tam presentibus quam futuris quod Gerbirgis et filia eius [1] Alhaidis fecerunt se censuales ad quinque denarios tradentes se sancte Marie canonicis ibi ibidem perpetualiter servituros. Huius rei testes sunt. Eberhardus decanus. Otto Sappo. Eberhardus scolasticus. Chunradus comes. Hainricus de Mosah et alii. Eberwinus.[2]

  1. Über der Zeile nachgetragen filia eius.
  2. Textende. Darunter von späterer Hand canonici.
Ortsnamen im Kontext
(…) Hainricus de Mosah (…)

Mosah: TF Moosach(Gde., Lkr. Ebersberg oder Stadtteil von München)
2. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 2v

fol. 2v

Isti sunt censuales de Hunspach. Maethilt. Agnes. Diemuot. Christian. Hilta. Hilpurch.[1] Item Gotscalcus (de) Wintheim et filii sui[2] videlicet Hain. Ch(v)o(n)[3]. Vol. et Jacob.

  1. Danach von anderer Hand.
  2. Über der Zeile nachgetragen sui.
  3. Ergänzt nach Bitterauf
Ortsnamen im Kontext
(…) censuales de Hunspach. Maethilt. (…) Item Gotscalcus (de) Wintheim et filii sui (…)

Hunspach: TF Haunsbach (Gde. Elsendorf, Lkr. Kelheim)
Wintheim: TF Windham (Gde. Hohenthann, Lkr. Landshut)

3. Marginalie

1242 - 1264
TF 1802
fol. 3

fol. 3

De Walkerstorf. Albertus. Maehthilt. Rapoto. Heinricus. Ekhart. Volricus. Chvonrat. Alheit.[1]

Sunradus. Irmegart.[2]
De Switmvtkirchen. Heinricus. Chvonrat. Alheit.[3]
Notum sit omnibus quod Otto et Meingotus de Gercen sunt censuales sancte Marie.

  1. Randnotiz am oberen Blattrand. Danach von anderer Hand. Der weitere Text steht am unteren Blattrand.
  2. Handwechsel.
  3. Handwechsel.
Ortsnamen im Kontext
De Walkerstorf. Albertus. (…)
De Switmvtkirchen. Heinricus. (...)
(…) Otto et Meingotus de Gercen (…)

Walkerstorf
: TF Ober- bzw. Unterwolkersdorf (Gde. Loiching, Lkr. Dingolfing-Landau)
Switmvtkirchen: TF Schwindkirchen (Gde. Dorfen, Lkr. Erding)
Gercen: TF Gerzen (Gde., Lkr. Landshut)
4. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 3v

fol. 3v


fol. 4

fol. 4

Isti sunt censuales de Malerstorf. Hemma. Hainrich. Alheit. Hiltpurch.[1]

Dominus Dietpoldus de Hachstorf tradidit homines istos pro remedio anime sue ad communem prebendam dominorum ut singulis annis unusquisque persolvat V denarios.[2] Et hec sunt nomina eorum. Irmigardis. Periht. Hainrich. Elisabeth. Ievta. Friderich. Agnes.[3]

  1. Danach von anderer Hand.
  2. Das Folgende auf f. 4 von anderer Hand.
  3. Memorialstiftung.
Ortsnamen im Kontext
(…) censuales de Malerstorf. Hemma (…)
Dominus Dietpoldus de Hachstorf (…)

Malerstorf:
TF Mallersdorf (Gde. Mallersdorf-Pfaffenberg, Lkr. Straubing-Bogen)
Hachstorf:
TF Hagsdorf (Gde. Wang, Lkr. Freising)
5. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 4

fol. 4

Chunradus rasor de Lantshvot est censualis sancte Marie Frinsinge ad V denarios.

Ortsnamen im Kontext
Chunradus rasor de Lantshvot (…)

Lantshvot: Landshut (Gde., Lkr.)
6. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 4v

fol. 4v

Isti sunt censuales de Rvbelstorf[1] sancte Marie Frinsingensis ad communem prebendam dominorum annuatim ad V denarios. Diemuot. Alheit. Perihta. Ruedeger. Hainrich.[2]

Sciant universi quod Hainricus et Hilkardis tradiderunt quoddam prediolum in Lvodwigesperge ad communem usum fratrum pro remedio anime sue.[3]

  1. Über der Zeile nachgetragen de Rvbelstorf.
  2. Randnotiz am oberen Blattrand. Danach von anderer Hand. Der weitere Text steht am unteren Blattrand.
  3. Memorialstiftung.
Ortsnamen im Kontext
Isti sunt censuales de Rvbelstorf (…) Diemuot. Alheit. (…)
(…) Hainricus et Hilkardis tradiderunt quoddam prediolum in Lvodwigesperge (…)

Rvbelstorf:
TF Reibersdorf (Gde. Schwindegg, Lkr. Mühldorf a. Inn)
Lvodwigesperge:
TF Ludwigsberg (Gde. Kötzting, Lkr. Cham)
7. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 5

fol. 5

Dominus Altmannus Cophspergensis de Iweinchirchen[1]]tradidit homines illos ad communem prebendam dominorum singulis annis ad V denarios. Maethilt. Levkart. Alheit. Diemvot. Friderich. Alber.

  1. Bei Bitterauf Perweinchirchen.
Ortsnamen im Kontext
Dominus Altmannus Cophspergensis de Iweinchirchen (…)

Iweinchirchen:
Bitterauf: Perweinchirchen: TF Fußberg (Gde. Maisach, Lkr. Fürstenfeldbruck)
8. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 5v

fol. 5v


fol. 6

fol. 6

Isti sunt censuales sancte Marie omni anno ad V denarios. Pertoldus. Richkardis. Sifrit. Maethildis. Gisel. Hainricus. Volricus. Fridericus. Chunigundis. Agnes. Mergardis. Sifridus supra nominatus dedit canonicis vaccam pro remedio anime sue et omnium parentum suorum.[1]
Illorum successores sunt Perhtoldus de Tispach et filius eius Rupertus et filia eius Diemudis et uxor Perhtoldi est censualis in Riede.

  1. Text mit Memorialstiftung. Weiterer Text auf f. 6.
Ortsnamen im Kontext
(…) Perhtoldus de Tispach et filius eius Rupertus et filia eius Diemudis et uxor Perhtoldi est censualis in Riede.

Tispach:
TF Teisbach (Gde. Dingolfing, Lkr. Dingolfing-Landau)
Riede:
TF Ried (Gde. Reisbach, Lkr. Dingolfing-Landau)
9. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 6v

fol. 6v

Notum sit omnibus quod Alheidis de Pelhaim et Bertoldus et Wernherus sunt censuales sancte Marie ita ut quilibet illorum annuatim solvat quinque denarios in prebendam canonicorum.

Ortsnamen im Kontext
(…) Alheidis de Pelhaim (…)

Pelhaim:
TF Pellheim (Ortsteil von Dachau)
10. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 7

fol. 7

De Pachenhusen Kunigunt. Maethilt. Demuot.[1]
Isti sunt censuales sancte Marie ad V denarios de Altenburch apud Walchenperch. Intcel. Percht. Eberhart. Chunrat. Schelir. Diemuot. Alheit. Levkart.

  1. Randnotiz am oberen Blattrand. Danach von anderer Hand. Der weitere Text steht am unteren Blattrand.
Ortsnamen im Kontext
De Pachenhusen Kunigunt. (…)
Isti sunt censuales (…) de Altenburch apud Walchenperch. Intcel. (…)

Pachenhusen:
TF Bachenhausen (Gde. Fahrenzhausen, Lkr. Freising)
Altenburch:
TF Altenburg (Gde. Moosach, Lkr. Ebersberg)
Walchenperch:
TF Falkenberg (Gde. Moosach, Lkr. Ebersberg)
11. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 7v

fol. 7v

Notum sit omnibus fidelibus Christi quod Mahthildis et Alhaidis et Hainricus et Leupoldus et Perta et Vlricus voluntate tradiderunt se ad altare sancte Marie Frisingensis[1] annuatim V denarios persolvendo in comunem prebendam dominorum.

  1. Über der Zeile nachgetragen.
12. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 8

fol. 8

Notum sit omnibus Christi fidelibus tam presentibus quam futuris quod Chunradus et Mathildis de Sauvist sunt censuales sancte Marie.

Ortsnamen im Kontext
(…) Chunradus et Mathildis de Sauvist (…)

Sauvist:
TF unbekannt
13. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 8v

fol. 8v

Volricus de Tispach censualis sancte Marie ad V denarios et Chunradus frater eius.[1]
De Lantshuot isti sunt censuales sancte Marie. Alheit. Perhtolt. Willibirgis.

  1. Randnotiz am oberen Blattrand. Danach von anderer Hand. Der weitere Text steht am unteren Blattrand.
Ortsnamen im Kontext
Volricus de Tispach (…)
De Lantshuot isti sunt censuales sancte Marie. Alheit. (…)

Tispach:
TF Teisbach (Gde. Dingolfing, Lkr. Dingolfing-Landau)
Lantshuot:
Landshut (Gde., Lkr.)
14. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 9

fol. 9

Notum sit omnibus Christi fidelibus quod Alheidis uxor Chunradi Fossonis tradidit Alhaidem filiam[1] filii sui ad altare sancte Marie sanctique Corbiniani ad censum canonicorum ad V denarios annuatim. Huius rei testes sunt. Decanus de Pugenhvsen. Hainwicus. Marquardus et Ortliebus et alii quamplures.

  1. Danach suam.
Ortsnamen im Kontext
(…) Decanus de Pugenhvsen. Hainwicus. (…)

Pugenhvsen:
TF Bogenhausen (Stadtteil von München)
15. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 9v

fol. 9v

Ch. Perhta. Wolfart. Maehthilt. Liucart. Benedicta.[1]
Isti sunt censuales sancte Marie sanctique Corbiniani Frisinge ad communem prebendam dominorum annuatim ad V denarios. Chunrat. Gerwirch. Ortolfus de Viechpach.[2]
Alheit. Diemuot. Volrich. Marqart. Matza. Irmgart. H. Ch. Matza. Gisila. Alheit. Wezil. Sifrit. Maehthilt. Raehewin. Rickart.

  1. Randnotiz am oberen Blattrand. Danach von anderer Hand. Der weitere Text steht am unteren Blattrand.
  2. Danach von anderen Händen.
Ortsnamen im Kontext
(…) Ortolfus de Viechpach.

Viechpach: TF Viehbach (Gde. Fahrenzhausen, Lkr. Freising)
16. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 10

fol. 10

De Malchingen censuales ad V denarios. Diemvot.[1]
Iuta. Chvonrat. Dimuot. Chvonrat. Maehthilt. Diemvot. Alheit. Gerdrut. Chvonrat. Volrich. Alheit. Perhta. Dietmar. Volrich. Margareta. Karl. H. Gisila. Dietrich. Perhta. Ch.
  1. Randnotiz am oberen Blattrand. Danach von anderer Hand. Der weitere Text steht am unteren Blattrand.
Ortsnamen im Kontext
De Malchingen censuales ad V denarios. Diemvot.

Malchingen:
TF Obermalching (Gde. Maisach, Lkr. Fürstenfeldbruck)
17. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 10v

fol. 10v

Notum sit universis Christi fidelibus presentem paginam inspecturis quod Alheidis dicta Tottelheimin[1] tradidit pro remedio anime sue et Heinrici mariti eius et omnium animarum[2] suorum parentum salute duas areas ad altare beate Marie virginis quarum una sita est in vico qui dicitur Wartvte[3] et altera iuxta aream Heinrici sutoris super Celle ut exinde annis singulis in die undecim milium virginum sint unum obla(t)i(on)um[4] habituri canonici Frisingenses quod prefato die dictorum missa defunctes animarum ab eisdem canonicis memoria peragatur.[5]

  1. "I" über der Zeile nachgetragen.
  2. Über der Zeile nachgetragen.
  3. Bitterauf ediert Wartvae.
  4. Bitterauf ediert oblaium.
  5. Schenkungsurkunde mit Memorialstiftung.
Ortsnamen im Kontext
(…) Alheidis dicta Tottelheimin (…) in vico qui dicitur Wartvte (…) Heinrici sutoris super Celle (…)

Tottelheim: Bitterauf unbekannt
Wartvte: TF Warngau? (Gde., Lkr. Miesbach)
Celle: TF Preinerszell (Gde. Schweitenkirchen, Lkr. Pfaffenhofen a. d. Ilm)
18. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 11

fol. 11

Heinricus de Heidolfingen et Vl. frater suus sunt altaris sancte Marie censuales.[1] Isti sunt censuales de Haselpach. Wolf.[2] Chunrat. frater eius Hainrich.
Levgardis Hvotinne[3] de Monaco delegavit mancipium Chunradum[4] suum ad V denarios ad usum fratrum.
Sifrit. Ortwin. Kun(o). Wernhart. Alheit. H. Chun(rat). Ph. Ch. H.

  1. Danach von anderen Händen.
  2. Über der Zeile nachgetragen.
  3. Über der Zeile nachgetragen.
  4. Über der Zeile nachgetragen.
Ortsnamen im Kontext
Heinricus de Heidolfingen (…)
Isti sunt censuales de Haselpach. Wolf. (…)
Levgardis Hvotinne de Monaco (…)


Heidolfingen: TF Haindlfing (mehrere, darunter drei - 1, 2, 3 - im Lkr. Freising)
Haselpach:
TF Sixthaselbach (Gde. Wang, Lkr. Freising)
Monaco:
München (krfr.St.)'
19. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 12

fol. 12

Engelmar. Alhait de.[1]

Dominus Hartwolchus Hapergensis dedit Meahtildam et Perhtam et pueros eius huc ad censum pro talento.

  1. Danach von anderer Hand.
Ortsnamen im Kontext
Dominus Hartwolchus Hapergensis (…)

Haperg: TF Abberg (Gde. Wackersberg, Lkr. Bad Tölz-Wolfratshausen)
20. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 12v

fol. 12v

Notum sit omnibus Christi fidelibus quod Albero dictus Sibenbrait hominem suum Gerungum civem Frisingensem pro XVIIIto solidis quos ipse ab eodem G. accepit publicae manumisit. Et postea idem G. per manum dicti Al. tradidit se altari beate Marie Frisingensis sub censu V denariorum ab eo singulis annis eidem ecclesie solvendorum.[1]

  1. Freilassungsurkunde.
Ortsnamen im Kontext
(…) Gerungum civem Frisingensem (…)

Frisinga/e/en: Freising (Gde., Lkr.)
21. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 13r

fol. 13r

Isti sunt censuales. Witigo et Otto de Mospurch.


Ortsnamen im Kontext
(…) Witigo et Otto de Mospurch.

Mospurch:
TF Moosburg (Gde. Moosburg a. d. Isar, Lkr. Freising)
22. Marginalie 1264
TF 1811
fol. 13v

fol. 13v

Notum sit omnibus Christi fidelibus quod Hainricus de Goldarn et uxor eius Perihta et filii eius Chunrat et Gotschalcus et Albertus tradiderunt Irmigardim[1] ad altare beate Marie ad solvendum censum canonicis annuatim V denarios. Actum anno domini MCCLXIIII.

  1. Über der Zeile nachgetragen.
Ortsnamen im Kontext
(…) Hainricus de Goldarn (…)

Goldarn:
TF Goldern (Gde. Niederaichbach, Lkr. Landshut)
23. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 14

fol. 14

Diemuot et Hainricus censuales sancte Marie.[1]

Iste est censualis Pertoldus de Tispach[2] sancte Marie ad V denarios[3] et uxor eius Alhaidis et filius eius Ruodpertus et Diemvodis.


  1. Danach von anderer Hand.
  2. Über der Zeile nachgetragen de Tispach.
  3. Das folgende darunter mit Einfügung.
Ortsnamen im Kontext
(…) Pertoldus de Tispach (…)

Tispach:
TF Teisbach (Gde. Dingolfing, Lkr. Dingolfing-Landau)
24. Marginalie 1247
TF 1803
fol. 14v

fol. 14v

Notum sit omnibus Christi fidelibus quod quidam Hainricus de Hirstorf[1] tradidit predium suum in Hirsberch[2] situm ad lumen beate Marie in Frisinga tali conditione ut heres in sua cognatione proximior ad ipsum lumen XXIIII denarios monete Monacensis singulis annis persolvat. Acta sunt hec anno domini MCCXLVII.

  1. Darüber korrigiert von späterer Hand zu (Hirs)berch.
  2. Emendiert aus Hirsdorf.
Ortsnamen im Kontext
(…) Hainricus de Hirstorf tradidit predium suum in Hirsberch situm (…) monete Monacensis (…)

Hirstorf: eigentlich: Hirsberch: TF Hirschberg(Gde. Höslwang, Lkr. Rosenheim)
Hirsberch: TF Hirschberg(Gde. Höslwang, Lkr. Rosenheim)
Monaco: München (krfr.St.)
25. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 15

fol. 15

Hilpurch. Hainrich. Gerdruot.[1]

Notum sit omnibus Christi fidelibus quod Hartmannus de Aerdingen tradidit ad altare sancte Marie ad communem prebendam fratrum Mainhardum et Chunradum et Maethildim ut singulis annis solvant V denarios.

  1. Danach von anderer Hand.
Ortsnamen im Kontext
(…) Hartmannus de Aerdingen (…)

Aerdingen:
Erding (Gde., Lkr.)
26. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 15v

fol. 15v

Ottmar. Hanrich. Chuonrat.[1]

Isti sunt censuales sancte Marie ad V denarios. Gisel. Maethilt. Margareta. Hainrich. Volrich. Volrich. Maethilt.

  1. Danach von anderer Hand.
27. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 16

fol. 16

Notum sit omnibus Christi fidelibus quod Egelfus nobilis vir de montanis se ac omnem posteritatem suam cum esset libere conditionis tradidit ad altare sancte Marie in Frisingen hoc pacto ut singulis annis V denarios ad oblationem dominis canonicis ipsa posteritas persolvat. De cuius progenie fuerunt due sorores Gerbirga et Hirmegarda et quedam Methildis et Hirmergarda cuius martertera[1] fuit supradicta Gerbirga. De genealogia (ea)dem[2] Wernherus. Haeimo. Walther. Cvonrat.[3] Berngaer fratres quinque filii Hirmegardis et Adelhaidis filia cuius filia.

Posteritas de Luterbach.[4] Mehtilda et Cvonradus filius. Quintus denarius debet ipsis reddi ad prandium sicut est moris et consuetudinis.

  1. Emendiert.
  2. Verderbt, ergänzt nach Bitterauf.
  3. Emendiert.
  4. Am rechten Blattrand über dem Text als Einfügung markiert Posteritas de Luterbach.
Ortsnamen im Kontext

Posteritas de Luterbach. Mehtilda et Cvonradus filius. (…)

Luterbach:
TF Lauterbach (entweder Lauterbach, Gde. Fahrenzhausen, Lkr. Freising oder Lauterbach, Gde. Frauenneuharting, Lkr. Ebersberg oder Lauterbach, Gde. Altomünster, Lkr. Dachau)
28. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 16v

fol. 16v

Wernhart de Valchenperge censualis ad V denarios.[1]
Iste sunt censuales sancte Marie ad V denarios. Richcart. Dampurhc.[2] Irmicart. Hailca et alia cognatio eorum.[3]

Chunigunt. Alheit de Gisenvelt.

Maehthilt. Sifrit.

Gerwirch et Perich sunt censuales sancte Marie ad V denarios.

  1. Diese Textzeile ist bei Bitterauf nicht ediert. – Danach von anderer Hand.
  2. Darüber filie Dampurgis.
  3. Danach von anderen Händen.
Ortsnamen im Kontext
Wernhart de Valchenperge (…)

Valchenperge:
TF Falkenberg(Gde. Moosach, Lkr. Ebersberg)
29. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 17

fol. 17

Isti sunt censuales de Dinghartingen. Diemvot. Chunrat. Volrich. Hainrich. Alheit. Maethilt.[1]]
Isti homines sunt censuales sancte Marie ad V denarios. Alheit. Gedrut. Elysabet. Friderich. Eberhart.

  1. Danach von anderer Hand.
Ortsnamen im Kontext
Isti sunt censuales de Dinghartingen. Diemvot. (…)

Dinghartingen:
TF Grossdingharting: Groß-, Kleindingharting (Gde. Straßlach-Dingharting, Lkr. München)
30. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 17v

fol. 17v

Noverint universi quod Chunradus filius Alhaidis de Ahloch est censualis sancte Marie Frisingensis ad V denarios.[1]

Levtwin censualis de Otzingen.

Chunradus Protschrin tradidit nobis Hainricum dictum Risenar ad altare sancte Marie ad I denarium.

  1. Danach von anderer Hand.
Ortsnamen im Kontext
(…) Chunradus filius Alhaidis de Ahloch (…)
Levtwin censualis de Otzingen.

Ahloch:
TF Allach (Stadtteil von München)
Otzingen:
TF Otzing (Gde., Lkr. Deggendorf)
31. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 18

fol. 18

Isti sunt censuales de Ualchenperge. Mathildis et filius eius Chunradus.[1]

Hanrich. Gerdrvt. Hainrich.[2]

De Sumeshusen Mathildis censualis.

  1. Danach von anderer Hand.
  2. Danach vom Schreiber der ersten Zeile.
Ortsnamen im Kontext
Isti sunt censuales de Ualchenperge. Mathildis (…)
De Sumeshusen Mathildis censualis.

Ualchenperge:
TF Falkenberg (Gde. Moosach, Lkr. Ebersberg)
Sumeshusen:
TF unbekannt
32. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 18v

fol. 18v

Isti sunt censuales de Mvndolfi(n)gen. Alheit. Hainrich. Otto. Volrich. Alheit. Maethilt.

Ortsnamen im Kontext
Isti sunt censuales de Mvndolfi(n)gen. Alheit. (…)

Mvndolfi(n)gen:
TF Mundlfing (Gde. Leiblfing, Lkr. Straubing-Bogen)
33. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 19

fol. 19

Isti sunt censuales sancte Marie ad V denarios. De Thrvofeen. Rvodolfus. Ortwin. Hainrich. Chvnrat. Albreht. Wernhart. Wernhart. Maethilt. Eberlint. Alheit.

Ortsnamen im Kontext
De Thrvofeen. Rvodolfus. (…)

Thrvofeen:
TF Triefing (Gde. Scheyern, Lkr. Pfaffenhofen a. d. Ilm)
34. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 19v

fol. 19v

Otto Fritel suique fratres de Pacharn dederunt ad dextrum cornu[1] altaris sancte Marie Volricum suasque fratres dictos Phanzelt de Zorngoltingn pro censu V denariarum.[2]

  1. Darüber Mahtilt. Haihc. H.
  2. Gemeint ist denariorum.
Ortsnamen im Kontext
Otto Fritel suique fratres de Pacharn (…) Volricum suasque fratres dictos Phanzelt de Zorngoltingn (…)

Pacharn:
TF Hohenbachern (Ortsteil von Freising, Lkr. Freising) oder Bachern (Gde. Friedberg, Lkr. Aichach-Friedberg) oder Bachern am Wörthsee (Gde. Inning a. Ammersee, Lkr. Starnberg)
Zorngoltingn:
TF Zorneding (Gde., Lkr. Ebersberg)
35. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 20

fol. 20

Noverint universis Christi fideles quod Haeinricus dictus Leraer et sorores eius Haelca et Agnes tradiderunt Gerdrudem et filium eius Albertum ad altare beate Marie virginis in Frisinga ad liberos censuales ut ipsi annis singulis in feste sancte Marie solvant III denarios ad communes usus prebende.



36. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 20v

fol. 20v

Notum sit omnibus presentibus quam futuris quod quedam Chunegundis de Zolling uxor Gotschalci de Sinneshusen quemdam Chunradum ad altare beate Marie Frisingensis pro censuali pro remedio anime sue delegavit. Huius rei testes sunt. Wicman. Chunrat. Hainricus. Vlricus. Otto[1] et alii quamplures.

  1. Einfügung über der Zeile.
Ortsnamen im Kontext
(…) Chunegundis de Zolling uxor Gotschalci de Sinneshusen (…)

Zolling:
TF Oberzolling (Gde., Lkr. Freising)
Sinneshusen:
TF Sünzhausen (Ortsteil von Freising, Lkr. Freising)
37. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 21

fol. 21

Isti sunt censuales ad communem prebendam. Hainricus dictus Haevgaer et Alhaidis mater eius et sunt de parentela in Chemnaten annuatim ad V denarios ad obla(t)i(on)um[1] parvum.

  1. Bitterauf ediert oblaium.
Ortsnamen im Kontext
(…) Hainricus dictus Haevgaer et Alhaidis mater eius et sunt de parentela in Chemnaten (…)

Chemnaten:
TF unbestimmbar
38. Marginalie 1251
TF 1805
fol. 21v

fol. 21v


fol. 22

fol. 22

Noverint universi Christi fideles presens scriptum intuentes quod Vlricus. Hermannus. Conrad et Heinrich homines suos videlicet Heinricum. Wernhardum. Berhtam et filiam eius Mehthildim proprios tradiderit sancte Marie et beato Corbiniano in sinistrum cornu altaris ad usum canonicorum sub censu V[1] denarios. Acta sunt hec anno domini M oCC o quinquagesimo primo.[2] Testes. Eberhardus decanus. Otto Sappo. Eberwinus. Conradus comes. Siluester. Vertingus.[3] Sappo Fridericus canonici Frisingenses.[4] Conradus. Heinricus. Vlricus. Heinricus. Heinricus et alii quamplures.

  1. Ab hier auf f. 22.
  2. Am rechten Rand von späterer Hand 1251.
  3. Danach ca.
  4. Am rechten Rand von späterer Hand canonici.
39. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 22v

fol. 22v


fol. 22v

fol. 22v

Notum sit omnibus quod Perhta de Monaco aput Lantshut ipsa et filie et filii eius sunt censuales sancte Marie sanctique Corbiniani ad V denarios ad usus canonicorum.[1]
Isti censuales custodie de Arnstorf. Iuta. Gerdrut. Chvonrat. Rihza. Gerdrvt. Chvonrat. Maehthilt. Irmgart. Christin. Wernhart.[2] Alheit.

  1. Danach von anderer Hand.
  2. Ab hier auf f. 23.
Ortsnamen im Kontext
(…) Perhta de Monaco aput Lantshut (…)
Isti censuales custodie de Arnstorf. Iuta. (…)

Monaco: München (krfr.St.)
Lantshut:
Landshut (Gde., Lkr.)
Arnstorf:
TF Armstorf (Gde. Sankt Wolfgang, Lkr. Erding)
40. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 23

fol. 23

Isti[1] sunt censuales de Stamhaim ad communem prebendam dominorum ad V denarios. Hainrich. Irmigart. Maethilt. Alheit. Elyzabeht.

  1. Davor von anderer Hand Mahtilt.
Ortsnamen im Kontext
Isti sunt censuales de Stamhaim (…) Hainrich. (…)

Stamhaim: TF Stammham (Gde. Moosinning, Lkr. Erding)
41. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 23v

fol. 23v

Notum sit omnibus quod Hainricus de Chaufenkoven dedit mancipium suum Hainricum ad altare sancte Marie V denariis annuatim persolvenda.[1]
Piberbach. Heinricus Chuppeler. Maehthilt. Irmgart. Maehthilt. Volricus habent prediolum ibidem unde solvent ad lumen in festo Georgii X denarios cum censu V denariorum.

  1. Danach von anderer Hand.
Ortsnamen im Kontext
(…) Hainricus de Chaufenkoven (…)
Piberbach. Heinricus Chuppeler. (…)

Chaufenkoven: TF Käufelkofen (Gde. Ergolting, Lkr. Landshut)
Piberbach:
TF Biberbach (Gde. Röhrmoos, Lkr. Dachau)
42. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 24

fol. 24

Isti sunt censuales de Ahloch ad V denarios. Willibirch. Irmigart.[1]

Isti sunt censuales de Chirichaim. Wernherus et Maethildis ad V denarios.[2]

Siboto. Pertoldus. Willibirgis. D(i)emvot.[3]

Mehthildis et filia eius. Heinricus.[4] Heinricus. Gisle. Elle. Diemudis. Gerbergis. Fridericus.[5]

Dietmar. Hilt.

  1. Danach von anderer Hand.
  2. Danach von anderen Händen.
  3. Verderbt, ergänzt nach Bitterauf.
  4. Dann Textlücke, da Stichloch im Pergament.
  5. Danach verderbt.
Ortsnamen im Kontext
Isti sunt censuales de Ahloch (…) Willibirch. Irmigart.
Isti sunt censuales de Chirichaim. Wernherus (…)

Ahloch: TF Allach (Stadtteil von München)
Chirichaim: TF Kirchheim (Gde., Lkr. München)
43. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 24v

fol. 24v

Notum vobis sit omnibus quod quedam domina tradidit Herburc Methildem beate Marie virginis item quod per singuliis[1] annos dederit uunum[2] denarium.

  1. Gemeint singulis.
  2. Gemeint ist unum.
44. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 25

fol. 25

Notum vobis sit omnibus quod quedam domina Herbuch tradidit Methildem beate virgini Marie item quod per singulus denarius I. [1]

  1. Verschriftlicht im Anschluss an die Marginalnotiz auf f. 24v und wieder gestrichen.
45. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 25v

fol. 25v

Notum sit omnibus quod quedam domina de Tegernpach Perhtoldum et Germanus suus beate Marie libere delegavit pro censu quinque denariorum.[1]

Alheit. Demut.[2] Chunigunt. Diemvot. Albhrot. Irmigart. Levkart. Hainric. Ekolf. Arnoldus. Periht. Volrich. Maethilt. Ekolfus. Chunrat. Diemvot. Volricus. Chunrat. Maethil. Willibirch. Rvodperh. Mathilt. Alhet. Ievta. Hiltgvndis. Sighart.[3]

  1. Danach von anderen Händen.
  2. Korrumpiert.
  3. Fortsetzung der Namenreihe auf f. 27 am oberen Blattrand Hanrich. Iukardis.
Ortsnamen im Kontext
(…) quedam domina de Tegernpach (…)

Tegernpach: TF Tegernbach (Gde. Rudelzhausen, Lkr. Freising)
46. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 27

fol. 27

Notum sit omnibus quod Perhtoldus et Chuonradus fratres carnales tradiderunt se ad altare beate virginis pro IIIus denariis persolvendis. Sunt enim Ratisponensi[1] confinio.[2]

De Prisigen. Gedrut annuatim persolvet tres denarios. Hilt. Volrich. Chunrat.

  1. Regensburger Zensualen.
  2. Danach von anderer Hand.
Ortsnamen im Kontext
(…) Perhtoldus et Chuonradus fratres (…) Sunt enim Ratisponensi confinio.
De Prisigen. Gedrut (…)

Ratispona: Regensburg (krfr.St.)
Prisigen: TF Langenpreising (Gde., Lkr. Erding)
47. Marginalie 1242
TF 1801
fol. 27v

fol. 27v

Notum sit cunctis[1] fidelibus Christi quod Heinricus de Vaterstet dictus advocatus Maehthiltam et eius filiam Chunigunt in quibus plenum ius proprietatis habuit tradidit ad altare beate Marie Frisinge pro remedio anime sue et omnium suorum parentum sub censu V[2] denariorum quos dabit in nativitate beate Marie ad comunem prebendam fratrum. Actum domini millesimo CCo XLIIo. Vto Idibus Iunii.

  1. Bitterauf schreibt omnibus.
  2. Über der Zeile quinque gekürzt.
Ortsnamen im Kontext
(…) Heinricus de Vaterstet (…)

Vaterstet: TF Vaterstetten (Gde., Lkr. Ebersberg)
48. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 28

fol. 28

Notum sit omnibus quod Hanricus et Volricus frater suus de Nideren Oberhusen sunt censuales sancte Marie ad usum fratrum ad V denarios.[1]

Notum sit omnibus quod Walchvon totaque progenies eius in Scvobingen pertinent ad usus canonicorum ad V denarios censuales persolvendos. Alheit. Diemvot. Pertoldus. Chunrat. Gedrut. Volrich.

  1. Danach von anderen Händen.
Ortsnamen im Kontext
(…) Hanricus et Volricus frater suus de Nideren Oberhusen (…)
(…) Walchvon totaque progenies eius in Scvobingen (…) Alheit. (…)

Nideren Oberhusen: TF Ober(Unter)hausen, Oberhausen (Gde., Lkr. Weilheim-Schongau)
Scvobingen:
Schwabing (Stadtteil von München)
49. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 28v

fol. 28v

Notum sit omnibus quod Perhta censualis totaque parentela et posteritas V denarios persolvere tenetur in Svnpach.[1]

Maethilt. Alhat.

  1. Danach von anderen Händen.
Ortsnamen im Kontext
(…) Perhta censualis totaque parentela et posteritas (…) in Svnpach.

Svnpach:
TF unbestimmbar
50. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 29

fol. 29

Rappoto et Alheidis[1] tradiderunt iuvencam ad opus sancte Marie.[2]

Notum sit omnibus quod Vilbirgis et pueres[3] de Steinchirch altari beate virginis V denarios persolvunt.

  1. Danach iuvencam
  2. Danach von anderer Hand.
  3. Emendiert vom gleichen Schreiber.
Ortsnamen im Kontext
(…) Vilbirgis et pueres de Steinchirch (…)

Steinchirch: TF Steinkirchen (Diverse, etwa Gde., Lkr. Erding)

51. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 29v

fol. 29v

Isti sunt censuales sancte Marie de Giselbach. Alhoch. Iuta. Maethilt. Alheit. Gebhart. Iuta. Irmgart. Cvonrat. Richer. Cvonrat. Heinrich. Meinhart. Heinrich. Maethilt. Diemvot. Cvonrat. Heinrich. Maehthilt. Maehthilt. Gerdrvt. Pertha.

Ortsnamen im Kontext
Isti sunt censuales (…) de Giselbach. Alhoch. (…)

Giselbach: TF Obergeislbach (Gde. Lengdorf, Lkr. Erding)
52. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 30

fol. 30

Chunrat Slehtwagaer censualis ad V denarios.[1]

Chû(nrat)[2] de Miterchirche censualis ad V denarios et uxor eius Mathhilt.

  1. Danach von anderer Hand.
  2. Ergänzt nach Bitterauf.
Ortsnamen im Kontext
Chû(nrat) de Miterchirche (…)

Miterchirche: TF Mittenkirchen (Gde. Bruckmühl, Lkr. Rosenheim)
53. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 30v

fol. 30v

Censuales de Perge apud Innechoven. Mathilt et Gisel. [1]

Chunrat. Pertha. Hainrich. Ievta. Alheit.

  1. Danach von anderer Hand.
Ortsnamen im Kontext
Censuales de Perge apud Innechoven. Mathilt et Gisel.

Perge:
TF Bergen (Gde. Wang, Lkr. Freising)
Innechoven:
TF Inkofen (Gde. Haag a. d. Amper, Lkr. Freising)
54. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 31v

fol. 31v

Isti sunt censuales sancte Marie Frisinge. Cvonrat et filii sui Heinrich. Cvonrat. Ritza. Mathilt et Wilbirg. uxor eius Heilka. Hilte et hii omnes manent Grûkingen.

Ortsnamen im Kontext
(…) Cvonrat et filii sui Heinrich. Cvonrat. Ritza. Mathilt et Wilbirg. uxor eius Heilka. Hilte et hii omnes manent Grûkingen.

Grûkingen:
TF Grucking (Gde. Fraunberg, Lkr. Erding)
55. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 34

fol. 34

Notum[1] sit omnibus Christi fidelibus quod Volricus cervus de Dietenhusen est censualis ad I denarium ad prebendam.[2]

Engelrat. Chunrat. Iutta. Alheit. Perihtolt. Volrich. Chvnegvnt. Haetwich.

  1. Davor von anderer Hand Penzel als einzelner Eintrag ohne Kontext zum Folgenden.
  2. Danach von anderer Hand.
Ortsnamen im Kontext
(…) quod Volricus cervus de Dietenhusen (…)

Dietenhusen: TF Dietenhausen (Gde. Odelzhausen, Lkr. Dachau)
56. Marginalie 1242 - 1264
TF 1802
fol. 34v

fol. 34v

Notum[1] sit universis quod Irmigardis filia Ch.[2] Sentlingensis civis Monacensis tradidit ad cameram episcopi Frisingensis Rihkardam sub annuo censu V[3] denariorum.

  1. Darüber von anderer Hand Gisila als einzelner Eintrag ohne Kontext zum Folgenden.
  2. Mit Kürzung.
  3. Über der Zeile quinque gekürzt.
Ortsnamen im Kontext
(…) Irmigardis filia Ch. Sentlingensis civis Monacensis (…)

Sentlingen: Sendling (Stadtteil von München)
Monaco:
München (krfr.St.)

Zitierhinweis

Adelheid Krah: Liber censualium (1187) (Hochstift Freising Archiv 4), Digitale Edition, in: Freisinger Amtsbücher; URL: https://freisingeramtsbuecher.bavarikon.de/Handschriften/Liber censualium des Freisinger Domkapitels - Marginalien (17. Mai 2024).

Cite reference

Adelheid Krah: Liber censualium (1187) (Hochstift Freising Archiv 4), digital edition, in: Freisinger Amtsbücher; URL: https://freisingeramtsbuecher.bavarikon.de/Handschriften/Liber censualium des Freisinger Domkapitels - Marginalien (17. Mai 2024).